Polskie prawo bardzo dba o interesy osób pokrzywdzonych przestępstwem, dzięki czemu przysługuje im wiele uprawnień. Chociaż podczas rozprawy w imieniu pokrzywdzonego najczęściej występuje prokurator, to istnieje także możliwość wstąpienia do sprawy karnej przez pokrzywdzonego jako oskarżyciel posiłkowy.
W/w możliwość przysługuje jedynie w przypadku spraw ściganych z oskarżenia publicznego zgodnie z przepisem artykułu 53 KPK. Warto również dodać, że jest to uprawnienie osoby pokrzywdzonej przestępstwem, a nie obowiązek.
Co jednak jeśli pokrzywdzony zdecyduje się na taki krok? W takiej sytuacji oskarżyciel posiłkowy ma prawo do zadbania o swoje interesy i podejmowania czynności na każdym etapie procesu karnego osobiście lub poprzez swojego pełnomocnika tj. ustanowionego w sprawie adwokata, zarówno przed Sądem w pierwszej instancji a także w postępowaniu odwoławczym, ze wszystkimi jego konsekwencjami.
Artykuł 54 KPK mówi, że po wniesieniu aktu oskarżenia przez oskarżyciela publicznego (prokuratora), pokrzywdzony może złożyć oświadczenie o działaniu w charakterze oskarżyciela posiłkowego aż do czasu faktycznego rozpoczęcia przewodu sądowego. Co do zasady oskarżyciel publiczny i oskarżyciel posiłkowy działają w tej samej sprawie, jednak w sposób niezależny od siebie – zatem jeżeli prokurator odstąpi od oskarżenia, to nie pozbawia to pokrzywdzonego charakteru oskarżyciela posiłkowego i wówczas będzie on prowadził proces samodzielnie.
Czy warto być oskarżycielem posiłkowym? Z mojego doświadczenia zawodowego jako adwokat reprezentujący swoich Klientów w procesach karnych wynika, iż jest to uzależnione od konkretnego pokrzywdzonego i samej sprawy. Jednak fakty są takie, że biorąc udział w rozprawie w tym charakterze osobiście lub poprzez swojego adwokata przysługują pokrzywdzonym znacznie większe uprawnienia – min. można zadawać pytania przesłuchiwanym przez sąd, zgłaszać wnioski dowodowe, przeglądać akta sprawy sądowej i robić z nich notatki, prosić o kserokopie dokumentów, składać wnioski co do wysokości oczekiwanej kary oraz orzeczonych środków karnych, a przede wszystkim składać środki zaskarżenia (zażalenia czy też apelację).
W większości spraw w jakich reprezentowałam swoich Klientów jako pełnomocnik w sprawie karnej, udział oskarżyciela posiłkowego jest bardzo istotny w przebiegu postępowania, głównie z racji tego, że to właśnie osoby poszkodowane znają dobrze całą sytuację i ich udział może okazać się nieoceniony dla sądu przy wyjaśnianiu wszystkich okoliczności sprawy karnej.
Jeśli opisana sytuacja dotyczy Państwa jako osób pokrzywdzonych przestępstwem i rozważają Państwo czy występować w procesie karnym w tej roli procesowej a nie tylko jako świadek, to zapraszam Państwa do kontaktu. Chętnie udzielę Państwu szczegółowych informacji i pomogę w podjęciu najlepszej dla Państwa decyzji i podejmę się reprezentowania Państwa w takich sprawach sądowych.