Przemoc w rodzinie w świetle prawa karnego

W ostatnim czasie nie ma chyba tygodnia, aby w mediach nie pojawiły się szokujące i bulwersujące opinie publiczną doniesienia na temat przemocy wobec osób słabszych, szczególnie małoletnich dzieci, osób starszych czy kobiet. Przemoc może dotknąć w różnych sytuacjach społecznych czy miejscach, które z reguły winny postrzegane być jako bezpieczne tj. dom rodzinny, miejsce pracy czy też placówka edukacyjno-opiekuńcza.

Szczególnie jaskrawym przejawem przemocy jest przemoc domowa, albowiem dotyka ofiary od osób najbliższych, z reguły w sytuacji różnego rodzaju zależności np. wynikającej z wieku ofiary, jej zależności finansowej od sprawcy etc. Poniżej przybliżę podstawowe informacje dotyczącej przemocy w rodzinie.

Przemoc domową definiuje art. 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Określona jest jako: „jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób wymienionych w pkt 1, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą”.

Fizyczna i psychiczna przemoc w świetle prawa

Odpowiedzialność karną ponosi osoba, która znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny.

Przemoc fizyczną stanowią wszelkie działania skierowane przeciw życiu i zdrowi ofiary. Do fizycznej przemocy zalicza się również przemoc seksualną, która polega na wymuszeniu współżycia lub jego form, które ofiara nie akceptuje.

Za przemoc psychiczną uznaje się wszelkie działania, które mają na celu poniżanie i wzbudzanie zagrożenia. Ponadto przemocą psychiczną jest również niezaspokajanie potrzeb materialnych lub uniemożliwianie podjęcia pracy.

Kolejną charakterystyczną formą przemocy są groźby popełnienia przestępstwa na szkodę osoby, której dotyczą lub szkodę osoby najbliższej, co wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona.

Inne formy przemocy w rodzinie

  • uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego
  • dopuszczanie się obcowania płciowego w stosunku do wstępnego, zstępnego, przysposobionego, przysposabiającego, brata lub siostry
  • utrwalani wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej, używając w tym celu wobec niej przemocy, groźby bezprawnej lub podstępu, albo wizerunek nagiej

osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej bez jej zgody rozpowszechnia

Kto jest osobą najbliższą, członkiem rodziny?

Za członka rodziny przepisy uważają: „małżonka, wstępnych (rodzice, dziadkowie), zstępnych (dzieci, wnuki), rodzeństwo, powinowatych w tej samej linii lub stopniu, osoby pozostające w stosunku przysposobienia (przysposobiony i przysposabiający) oraz jej małżonka, a także osoby pozostające we wspólnym pożyciu (partner w związku nieformalnym), rozszerzając to pojęcie o inne osoby wspólnie zamieszkujące lub gospodarujące”.

Jeśli po zapoznaniu z powyższymi informacjami uznacie Państwo, że możecie być dotknięci przemocą domową, to zapraszam do kontaktu. Chętnie udzielę wyczerpującej porady prawnej o przysługujących ofiarom prawach i środkach przewidzianych przez przepisy, jakie można podjąć w takiej sytuacji, aby mogli Państwo podjąć najlepszą dla Was decyzję. Podejmę się również reprezentowania Państwa w sprawach karnych przed prokuratorem lub w sprawach sądowych.